Η πρόληψη στην υγεία έχει ως σκοπό την προφύλαξη του ανθρώπου από διάφορα νοσήματα είτε σωματικά είτε ψυχικά και έχει τις ρίζες της πίσω στην Ιστορία. «Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν» υποστήριζε ο Ιπποκράτης αναδεικνύοντας τη σημασία της πρόληψης για την υγεία και τη μακροζωία.
Με ολοένα και περισσότερους παράγοντες κινδύνου να κάνουν την εμφάνισή τους, είναι αναγκαίο η Προληπτική Ιατρική να βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση. Η ταχεία εξέλιξη της τεχνολογίας και της πληροφορικής, βοήθησε σημαντικά την Ιατρική στην πρώιμη διάγνωση αλλά και την θεραπεία.
Ο προληπτικός έλεγχος απασχολεί τα τελευταία χρόνια πολύ σοβαρά όλο τον τομέα Υγείας στη χώρα μας με τη θεσμοθέτηση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στα πρότυπα των άλλων χωρών. Ωστόσο, τα κενά στην ενημέρωση των πολιτών είναι εξαιρετικά μεγάλα.
Τι πραγματικά σημαίνει όμως «προσέχω την υγεία μου»
Σύμφωνα με γενική παραδοχή της ιατρικής κοινότητας, το σημαντικότερο ρόλο για την προστασία της υγείας μας διαδραματίζει η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση, δηλαδή ο προληπτικός προσυμπτωματικός έλεγχος της υγείας μας, σε συνδυασμό με τις συμβουλές των ειδικών σε θέματα διατροφής, άσκησης και διαχείρισης του άγχους μας. Από ένα απλό ετήσιο check up μέχρι πολύπλοκες διαγνωστικές εξετάσεις, πάντα μετά από παρότρυνση των ειδικών, αποτελούν ένα καλό «ιστορικό» για την πορεία της υγείας μας. Όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια αυτής της καταγραφής, τόσο πιο χρήσιμες πληροφορίες και στοιχεία έχουν στη διάθεσή τους οι ιατροί, όταν αυτό ζητηθεί ή υπάρξει ανάγκη.
Γενικοί κανόνες
Όλοι οι ενήλικοι θα πρέπει περίπου μία φορά το χρόνο να κάνουν τις βασικές εξετάσεις που συνθέτουν ένα check up. Ανάλογα με το φύλο και την ηλικία αυτές οι εξετάσεις διαφοροποιούνται, όπως μπορεί και να αλλάζουν αν αντιμετωπίζουμε συγκεκριμένα προβλήματα υγείας ή υπάρχουν προδιαθεσικοί παράγοντες ή κληρονομικό ιστορικό για κάποιες νόσους (π.χ. καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνο του μαστού, σακχαρώδη διαβήτη κ.ά.).
Ποια είναι τα οφέλη
Ακόμα και οι πιο σοβαρές παθήσεις, αν διαγνωστούν έγκαιρα και στα πρώτα στάδια, μπορούν στις μέρες μας να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά. Από την άλλη πλευρά, με τη βοήθεια των συχνών εξετάσεων, μπορούμε να ελέγχουμε με ακρίβεια την κατάσταση της υγείας μας, γνωρίζοντας τα επίπεδα που κυμαίνονται οι δείκτες που την επηρεάζουν και φροντίζοντας να παραμένουν πάντα μέσα στα φυσιολογικά όρια.
Πρόληψη στην παιδική ηλικία
Ένα εξαιρετικά σπουδαίο προληπτικό μέτρο, είναι ο εμβολιασμός. Μια μέθοδος, η οποία αποτελεί τον αποτελεσματικότερο τρόπο πρόληψης και καταπολέμησης –ειδικά παιδικών– νοσημάτων με ποσοστό 97%.
Η αξία της ενημέρωσης
Όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, όλοι μας οφείλουμε να επισκεφτούμε κάποιον ειδικό γιατρό και να ακολουθήσουμε τις οδηγίες του. Η ηλικία που θα ξεκινήσουμε τις σχετικές εξετάσεις που ίσως πρέπει να γίνουν μπορεί να διαφέρει. Σε άτομα με κληρονομική προδιάθεση (BRCA) ενδείκνυται εξειδικευμένες εξετάσεις. Εξίσου σημαντικό είναι τα μέλη των οικογενειών με υψηλό κίνδυνο κληρονομικών καρδιοπαθειών συστήνεται να ζητήσουν γενετική συμβουλευτική.
Καρκίνος και γυναίκα
Ειδικότερα για τις γυναίκες η ανάγκη πρόληψης και αντιμετώπισης των προβλημάτων υγείας κρίνεται επιτακτική και οφείλουν να ενημερώνονται εστιάζοντας εκτός των άλλων στους δύο συχνότερους και επικίνδυνους τύπους καρκίνων, το καρκίνο του μαστού και αυτόν του τραχήλου της μήτρας οι οποίοι στις μέρες μας είναι απόλυτα ιάσιμοι αν διαγνωστούν εγκαίρως.
Ειδικότερα ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος τύπος καρκίνου στις γυναίκες. Στην Ελλάδα, τα νέα περιστατικά ανέρχονται σε περίπου 4.500 ετησίως. Ο Οκτώβριος έχει καθιερωθεί ως Μήνας Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης για τον Καρκίνο του Μαστού. Ο προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο του μαστού σώζει ζωές και όλες οι γυναίκες οφείλουν να γνωρίζουν ποια είναι τα βασικά βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν.
Η σημασία των γυναικείων εξετάσεων για τον καρκίνο
Η σημασία των γυναικείων εξετάσεων για τον καρκίνο
Μαστογραφία
Η σημαντικότερη μέθοδος/εξέταση για τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού παραμένει η ψηφιακή μαστογραφία. Ο έλεγχος με τη μαστογραφία θα πρέπει να ξεκινά στην ηλικία των 40 ετών σε γυναίκες χωρίς οικογενειακό ιστορικό.
Υπερηχογράφημα μαστών
Το υπερηχογράφημα μαστών είναι μία ανώδυνη και με άμεσα αποτελέσματα απεικονιστική μέθοδος με βασικό πλεονέκτημα την έλλειψη ακτινοβολίας και συστήνεται σαν συμπληρωματικός έλεγχος.
Κλινική εξέταση – Ψηλάφηση από ειδικό ιατρό
Είναι εξαιρετικά σημαντικό, οι γυναίκες να υποβάλλονται κάθε χρόνο σε προληπτική κλινική εξέταση μαστών, από ειδικό ιατρό, σε συνδυασμό με τη μαστογραφία.
Η σπουδαιότητα της αυτοεξέτασης
Η αυτοεξέταση π.χ. των δερματολογικών αλλαγών, η ψηλάφηση των μαστών κλπ θα πρέπει να γίνεται από όλους μας αφού πρώτα εκπαιδευτούμε σωστά από τον γιατρό μας. Ιδιαίτερα οι γυναίκες είναι καλό να «μαθαίνουν» το στήθος τους. Αν μια γυναίκα δει κάποια αλλαγή στο στήθος της, αισθανθεί ή πιάσει κάτι περίεργο θα πρέπει αμέσως να απευθυνθεί στον γιατρό της και να μην το παραμελήσει. Προσοχή: Το ότι κάνουμε αυτοεξέταση δεν σημαίνει ότι μπορούμε να παρακάμψουμε τον γιατρό σας.
Η πρόληψη σώζει ζωές
αλλά η πρόληψη εξαρτάται από εμάς τους ίδιους.
